زباله فضایی تهدیدی برای فضانوردان
به گزارش گوپا، قطعات باقی مانده درحال چرخش مأموریت های فضایی که در گذشته به فضا پرتاب شده اند، در مدار اطراف زمین به دام افتاده و آینده ما را در فضا تهدید می کنند. با گذشت زمان، تعداد، جرم و مساحت این اجسام باقی مانده در فضا به صورت پیوسته رشد می کند که این مورد سبب اختلال در عملکرد ماهواره ها می شود.
به گزارش گوپا به نقل از ایسنا، زباله های فضایی(Space Debris) اشیای متعدد ساخته انسان هستند که در مدار زمین درحال گردشند، اما دیگر کارایی ندارند. زباله فضایی در واقع بقایای فعالیت بشر در فضا است، از قطعات سفینه ها گرفته تا قسمت هایی از سفینه که در مراحل مختلف مأموریت فضایی از آن جدا می شوند یا هر چیز دیگری که در مدار زمین رها شده و دیگر کاربردی ندارد. دفتر زباله فضایی آژانس فضایی اروپا دائماً وضعیت این زباله ها را که همیشه درحال تحول هستند، رصد می کند و هر ساله گزارشی از وضعیت فعلی محیط زباله منتشر می کند. هزاران تکه زباله فضایی در مدار زمین درحال چرخش هستند که تهدیدی قابل توجه برای ماهواره ها، فضاپیماها و فضانوردان است.
زباله فضایی چیست؟
زباله دانی شناور به دور زمین می چرخد و هر سال پرتر می شود. زباله های فضایی نامی است که دانشمندان به هزاران قطعه از ماهواره ها و فضاپیماهای شکسته که مدار زمین را مسدود می کنند، می گویند. زباله های فضایی می توانند به کوچکی یک لکه یا به بزرگی یک وسیله پرتاب موشک رها شده باشند. به قول ناسا بدون توجه به اندازه، زباله های مداری تهدیدی قابل توجه برای فضانوردان و فضاپیماهایی هستند که در مدار زمین کار می کنند.
با رشد صنعت فضایی روی زمین، مقدار زباله های فضایی در مدار بیشتر می شود. در ۱۰ مارس، تعدادی از محققان بین المللی زنگ خطر را در مورد مشکل فزاینده زباله های فضایی به صدا درآوردند و خواهان یک معاهده اجبار آور برای «کمک به محافظت از مدار زمین» پیش از این که به صورت جبران ناپذیری آلوده شود، شدند.
در ادامه همه چیزهایی که باید در مورد زباله های فضایی بدانید و این که چرا دانشمندان نگران هستند را گفته ایم.
زباله های فضایی به هر زباله ساخت بشری که در مدار زمین باقی می ماند، اشاره دارد. این شامل ماهواره های کاملاً سالمی می شود که انرژی آنها تمام شده و بعد از پایان مأموریت هایشان در مدار رها شده اند و همینطور قطعات شکسته ماشین آلاتی که هنگام برخورد اجسام بزرگ تر ایجاد می شوند.
در حال حاضر چقدر زباله فضایی وجود دارد؟
شبکه نظارت فضایی ایالات متحده هم اکنون بیشتر از ۲۳۰۰۰ قطعه زباله فضایی را ردیابی می کند که بزرگتر از توپ سافت بال هستند. به قول موزه تاریخ طبیعی لندن این شامل حدود ۳۰۰۰ ماهواره از کارافتاده است که در مدار فرو می روند.
با این وجود، بیشتر قطعات زباله های مداری برای ردیابی بسیار کوچک هستند. بر مبنای مطالعه ساینس، محققان تخمین می زنند که بیشتر از ۱۰۰ تریلیون قطعه زباله فضایی ردیابی نشده در مدار زمین وجود دارد. طبق گفته آژانس فضایی اروپا (ESA) اغلب قریب به اتفاق این زباله های ردیابی نشده احیانا کمتر از ۰.۴ اینچ (۱ سانتی متر) عرض دارند.
چرا زباله های فضایی یک مشکل هستند؟
حتی قطعات کوچک زباله های فضایی هم می توانند صدمه های باورنکردنی ایجاد کنند. این بدین سبب است که اجرام در مدار با سرعت باورنکردنی و معمولا با سرعتی بیشتر از ۱۵۶۰۰ مایل در ساعت (۲۵۲۰۰ کیلومتر در ساعت) حرکت می کنند. اگر دو جسم که در جهت مخالف یکدیگر حرکت می کنند، در فضا با یکدیگر برخورد کنند، شدت ضربه حتی بیشتر می شود. این بدان معناست که حتی اجسام به اندازه نخود هم می توانند به موشک های خطرناک در مدار تبدیل شوند.
آیا زباله های فضایی در زمین سقوط می کنند؟
بله، زباله های فضایی اغلب به زمین می افتند. طبق گزارش اداره ملی اقیانوسی و جوی به صورت متوسط هر سال بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ قطعه زباله فضایی ردیابی شده در جو زمین سقوط می کند.
بیشتر این زباله های سقوط آزاد به اندازه ای کوچک هستند که به صورت کامل در جو می سوزند و هیچگاه به زمین نمی رسند. اجسام بزرگ تری که می توانند از سقوط جان سالم به در ببرند (مانند ماهواره ها) معمولا در اقیانوس سقوط می کنند، اما نه همیشه. در اوت ۲۰۲۲، یک قطعه از فضاپیمای کرو دراگون اسپیس ایکس در جو سقوط کرد و در یک مزرعه پرورش گوسفند در استرالیا فرود آمد.
به قول ناسا، در ۱۰ فوریه ۲۰۰۹، یک فضاپیمای روسی از کار افتاده با یک فضاپیمای تجاری ایریدیوم ایالات متحده برخورد کرد که هر دو را نابود کرد و بیشتر از ۲۳۰۰ قطعه زباله فضایی قابل ردیابی را به مدار زمین اضافه کرد. در مارس ۲۰۲۱، یک قطعه موشک روسی با یک ماهواره نظامی چینی که کار می کرد، برخورد کرد و منهدم شد.
در ژوئن ۲۰۲۱، یک تکه کوچک از زباله های فضایی ناشناس به بازوی رباتیک ایستگاه فضایی بین المللی برخورد کرد و به آن لطمه زد، اما از بین نرفت. با اضافه شدن هر ساله زباله های فضایی بیشتری به مدار، حوادث بیشتر رخ می دهند.
درخواست دانشمندان برای تصویب قانون مقابله با زباله های فضایی دانشمندان مقابله با مشکل روز افزون زباله های فضایی را یک اقدام ضروری می دانند و درخواست دارند این مساله به صورت یک معاهده قانونی درآید تا از بروز مشکلات مختلف در آینده جلوگیری شود. بر مبنای مقاله ای که بتازگی در مجله «ساینس» (Science) انتشار یافته است، دانشمندان خواهان یک معاهده قانونی اجبار آور شده اند تا اطمینان حاصل شود که مدار زمین به صورت غیرقابل برگشت تحت تاثیر گسترش آینده صنعت فضایی جهانی قرار نمی گیرد.
انتظار می رود تعداد ماهواره های موجود در مدار زمین از ۹۰۰۰ عدد کنونی به بالای ۶۰ هزار ماهواره تا سال ۲۰۳۰ افزایش یابد و تخمین ها حاکی از آنست که هم اکنون بیشتر از ۱۰۰ تریلیون قطعه از ماهواره های قدیمی که ردیابی نشده اند، به شکل آنچه «زباله فضایی» نامیده می شود، به دور سیاره ما درحال گردش هستند.
دکتر ایموژن ناپر، نویسنده اصلی این مقاله از دانشگاه «پلیموث» (Plymouth) بریتانیا، اظهار داشت: زباله فضایی می تواند هر چیزی باشد، از تکه های رنگ گرفته تا قطعات کوچک پراکنده شده در اثر برخورد.
وی همین طور توضیح داد که اندازه کوچک این قطعات، ردیابی آنها را بسیار دشوار می کند و هرچه تعداد قطعات به وجود آمده بیشتر شود، خطر بیشتری ایجاد می شود.
وی ادامه داد: مدار زمین یک فضای مشترک جهانی است، به این معنا که هر ملتی می تواند از آن استفاده و از آن بهره برداری کند. این بدان معناست که نباید فاقد مدیریت و حفاظت مشترک باشد.
دکتر ناپر در ادامه توضیح داد: افزایش زباله های فضایی می تواند به غیرقابل استفاده شدن بعضی از مدارها منجر شود و ما را تا جایی محدود کند که نتوانیم ماهواره هایی را که برای منافع اجتماعی و افزایش توانایی خود برای دسترسی به فضا استفاده می نماییم، در مدار قرار دهیم.
حالا به قول گروهی از متخصصان بین المللی در فناوری ماهواره و آلودگی پلاستیکی در اقیانوس ها، این نشان دهنده نیاز مبرم به یک توافق بین المللی در مورد یافتن راهی بهینه برای کنترل مدار زمین است.
دانشمندان می گویند: هم اکنون تعداد اندکی از شرکت ها و کشورها آغاز به توجه به رسیدگی به این مساله کرده اند، اما این ملاحظه باید در هر کشوری که قصد استفاده از مدار زمین را دارد، مورد توجه قرار گیرد. آنها می گویند که هر توافقی باید شامل اقداماتی برای لحاظ کردن مسئولیت تولیدکننده و کاربر در برابر ماهواره ها و زباله های فضایی از زمان پرتاب آنها باشد.
منبع: گوپا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب