گزارش گوپا؛
دیکتاتوری محتوایی در متا
گوپا: با گسترش استفاده از رسانه های اجتماعی در دو دهه اخیر، شرکت های فناوری بزرگ همچون متا به یکی از تاثیرگذارترین بازیگران عرصه جهانی در توزیع اطلاعات و و شکل دهی به افکار عمومی تبدیل گشته اند.
به گزارش گوپا به نقل از مهر؛ با گسترش بی سابقه استفاده از شبکه های اجتماعی در دو دهه اخیر، شرکتهای فناوری بزرگ همچون متا (شرکت مادر فیسبوک و اینستاگرام) به یکی از تاثیرگذارترین بازیگران عرصه جهانی در توزیع اطلاعات و شکل دهی به افکار عمومی تبدیل گشته اند. شبکه های اجتماعی که در ابتدا بعنوان بستری برای برقراری ارتباط و به اشتراک گذاری تجربیات فردی طراحی شده بودند، به مرور زمان به ابزارهایی برای انتشار اخبار، تحلیل ها، و دیدگاه های سیاسی و اجتماعی تبدیل شدند. این امر سبب شد که این پلت فرم ها طی سالهای اخیر نقش مهمی در جهت دهی به تصمیمات سیاسی و اجتماعی بیابند. با قدرت گرفتن رسانه های اجتماعی، مدیریت محتوا در این پلت فرم ها به یک مساله بسیار حساس و حیاتی تبدیل گشته است. در حالیکه این شرکت ها مدعی هستند تنها برای مقابله با انتشار محتوای خشونت آمیز، اطلاعات نادرست و اخبار جعلی دست به تعدیل محتوا می زنند، شواهد نشان داده است که خیلی از این سیاست ها در عمل به سانسور و محدود کردن دیدگاه های خاص منجر می شود. یکی از نمونه های بارز این مساله، سیاست های محتوایی شرکت متا است که در موارد متعدد، به اتخاذ استانداردهای دوگانه و سیاست های سلیقه ای در برخورد با محتوای در رابطه با مسائل بین المللی پرداخته است. به عقیده خیلی از کارشناسان، اقدامات متا در حذف، سانسور و محدودسازی محتواهای در رابطه با موضوع هایی مانند تهاجم رژیم صهیونیستی به غزه و جنگ روسیه و اکراین، به وضوح نشان دهنده این مورد است که معیارهای محتوایی متا بیشتر بر مبنای منافع سیاسی و اقتصادی کشورهای غربی و هم پیمانان آنها تنظیم می شود تا بر مبنای اصول بی طرفانه و عدالت محور. از طرفی، نحوه برخورد این شرکت با محتوای انتقادی نسبت به کشورهای غربی یا پشتیبانی از دیدگاه های مخالف منافع آنها، نمایانگر نوعی دیکتاتوری محتوایی است که در پشت پرده اصول ادعایی آزادی بیان پنهان شده است. مهر در این یادداشت به دنبال آن است که به بررسی سیاست های سلیقه ای و استانداردهای دوگانه متا در زمینه تعدیل محتوا بپردازد و نمونه هایی از این برخوردهای دوگانه را در حوزه های حساس جهانی مانند مساله فلسطین و جنگ اکراین ارائه نماید. سانسور محتوای کاربران طرفدار فلسطین و انتقادات از اشغالگران یکی از مباحثی که بعد از عملیات طوفان الاقصی و تهاجم رژیم صهیونیستی به نوار غزه، به طور گسترده مورد اعتراض و نقد کاربران و نهادهای حقوق بشری قرار گرفته، نحوه برخورد متا با محتوای در رابطه با اقدامات اشغالگران است. کاربران بسیاری، به ویژه از جوامع عربی و حامیان حقوق فلسطینیان، بارها اعلام نموده اند پست های آنها که حاوی مطالبی در رابطه با ظلم رژیم صهیونیستی به مردم فلسطین بوده، حذف یا با محدودیت روبرو شده است. حتی بعضی از حساب های کاربری طرفداران فلسطین به علت انتشار محتواهای در رابطه با این مورد مسدود شده اند. مطابق با گزارش های گوناگونی، در جریان جنگ های اخیر میان اسرائیل و فلسطین، متا مبادرت به محدود کردن دسترسی به پست ها و محتوای در رابطه با پشتیبانی از مردم فلسطین کرده است. این اقدامات که توسط کاربران و نهادهای نظارتی سانسور سلیقه ای خوانده می شود، به عقیده بسیاری در جهت فشارهای سیاسی و مالی برخی لابی های حامی رژیم صهیونیستی بوده است. گزارش های مختلف نشان داده است که متا، در بعضی موارد، به صورت مستقیم تحت تاثیر فشارهای اسرائیل یا گروههای حامی این رژیم، مبادرت به حذف محتوای انتقادی نسبت به سیاست های اشغالگران کرده است. این اقدامات، بخصوص در نقاط حساس و بحرانی مناقشه، سبب شده که آزادی بیان در این فضاهای مجازی بشدت محدود شود و دیدگاه های انتقادی در رابطه با وضعیت حقوق بشر در فلسطین به حاشیه رانده شود. وبگاه بی بی سی طی گزارشی در تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۳، حدود ۱۳ روز بعد از عملیات طوفان الاقصی، اعلام نمود که بعضی از کاربران اینستاگرام مدعی هستند حساب کاربریشان به علت نشر مطالبی در پشتیبانی از فلسطینی ها در اینستاگرام، «shadow banned» شده اند. محدودیت «shadow banned» زمانی اتفاق می افتد که با مداخله پلتفرم، پست ها در فید مخاطبان ظاهر نشوند و دسترسی به محتوای مسدودشده برای دیگران میسر نباشد. کاربران مدافع فلسطین همینطور اذعان داشتند که استوری ها و پست های آنها بازدیدهای کمتری نسبت به دیگران داشته اند و حساب های آنها را نمی توان به سادگی از راه جست وجو پیدا کرد. این در شرایطی است که شرکت متا ادعا نمود یک مشکل نرم افزاری بر استوری ها تاثیر گذاشته است. شرکت متا پیشتر هم به سرکوب محتوای طرفدار فلسطین متهم شده بود. سازمان غیرانتفاعی دیده بان حقوق بشر در ماه می سال ۲۰۲۱، این شرکت را به حذف ویدیوها، تصاویر و نظرات در ارتباط با اقدامات صهیونیست ها متهم کرد و این شرکت در پاسخ به این ادعا اعلام نمود که پست ها به علت وجود سخنان و نمادهای تنفرآمیز حذف شده اند. مؤسسه غیر انتفاعی «Business for Social Responsibility»در ماه سپتامبر سال ۲۰۲۲ طی گزارشی ادعا نمود که اقدامات متا تاثیر نامطلوب حقوق بشری بر حقوق آزادی بیان، آزادی اجتماعات، مشارکت سیاسی و عدم تبعیض ضد کاربران فلسطینی داشته و در نتیجه بر توانایی این کاربران برای اشتراک اطلاعات و بینش خود در رابطه با تجربیاتشان تاثیر گذاشته است. بحث محدودسازی محتوا از جانب متا تنها به موارد ذکر شده محدود نیست. بعنوان مثال، استفاده از واژه شهید برای سال ها در پلت فرم های متا ممنوع بود و باعث حذف و تعلیق محتوا از بستر شبکه های اجتماعی فیسبوک و اینستاگرام می شد. هیئت نظارت متا بعد از یک سال بررسی، سر انجام در مارس ۲۰۲۴ دریافت که ممنوعیت استفاده از واژه «شهید» در پلت فرم های متعلق به متا، باعث خفقان میلیونها کاربر شده است و از این شرکت خواست که به ممنوعیت مذکور پایان دهد. این هیئت که توسط شرکت متا تأمین مالی می شود و سازوکاری مستقل برای فعالیت دارد، تنها زمانی حذف پست های حاوی کلمه «شهید» توسط متا را مجاز دانست که آشکارا مروج خشونت باشد یا دیگر قوانین این شرکت را نقض کند. حذف محتوای در ارتباط با محور مقاومت و پست های شهید سلیمانی یکی دیگر از مصادیق بارز استانداردهای دوگانه متا، نحوه برخورد این شرکت با محتوای در رابطه با محور مقاومت و بخصوص پست های انتشار یافته در رابطه با سردار سلیمانی است. بعد از ترور شهید سلیمانی از جانب دولت آمریکا در ژانویه ۲۰۲۰، موجی از واکنش ها و پیام های حمایتی از جانب کاربران در شبکه های اجتماعی به راه افتاد؛ پیام هایی که خیلی از آنها در ستایش از وی بعنوان یک قهرمان ضد تروریسم و مبارز در منطقه غرب آسیا بود. اما بزودی این پیام ها با واکنش شدید متا روبه رو شد. خیلی از کاربران در آن بازه زمانی ادعا کردند که پست ها و ویدیوهای در ارتباط با شهید سلیمانی در اینستاگرام و فیسبوک به سرعت حذف یا با محدودیت های جدی مواجه می گردد. حتی بعضی از حساب های کاربری که محتوای در رابطه با محور مقاومت را منتشر می کردند، به صورت دائم مسدود شدند. این رویکرد متا با انتقادات شدید از جانب کاربران مواجه گردید. آنها معتقد بودند که این اقدامات به علت فشارهای سیاسی آمریکا و هم پیمانانش در منطقه صورت گرفته است. در حالیکه متا ادعا دارد سیاست های تعدیل محتوای خویش را بر مبنای پیشگیری از ترویج خشونت و تروریسم انجام می دهد، برخورد سخت گیرانه با محتوای در ارتباط با محور مقاومت و شهید سلیمانی نشان از جانبداری این شرکت از روایتهای غربی دارد. از همین روی، به عقیده بسیاری از کارشناسان، این سیاست به وضوح نادیده گرفتن دیدگاه های میلیونها نفر در سراسر دنیا بر مبنای نقش شهید شهید سلیمانی بعنوان نماد مبارزه با داعش و دیگر گروههای تروریستی است. شهید سلیمانی در بین خیلی از کاربران مسلمان و ساکنان منطقه غرب آسیا بعنوان یک چهره برجسته در محور مقاومت شناخته می شود که نقشی کلیدی در مبارزه با تروریسم ایفا کرده است. با این وجود متا با حذف محتوای در ارتباط با ایشان، به شکلی درحال ترویج روایتهای یک جانبه ای است که تنها به نفع قدرت های غربی عمل می کند و صدای پشتیبانی از محور مقاومت را خاموش می سازد. این برخورد دوگانه نشان داده است که متا به صورت هدفمند محتواهای در رابطه با موضوعات حساس بین المللی را به نفع قدرت های سیاسی غربی تنظیم و تعدیل می کند و دراین میان، محور مقاومت هم از این سیاست های سلیقه ای در امان نمانده است. محدودیت محتوای طرفدار روسیه در جنگ اوکراین مبحث استاندارد دوگانه متا تنها به مساله فلسطین و محور مقاومت محدود نمی گردد. در جریان جنگ اکراین، سیاست های این شرکت به وضوح نشان دهنده برخورد متفاوت با محتوای در رابطه با طرفین درگیری بود. در حالیکه محتوای طرفدار اکراین و انتقادات شدید از روسیه در پلت فرم های متا به سرعت منتشر و ترند می شود، خیلی از مطالب و نظرات کاربران که حاوی دیدگاه های طرفدار روسیه یا رویکرد انتقادی نسبت به موضع گیری های غربی هستند، با محدودیت های جدی مواجه می شوند. با این وجود، اقدامات متا تنها به حذف محتوای حامیان روسیه محدود نشد. طبق گزارش انتشار یافته از جانب وبگاه واشنگتن پست، در ماه ابتدایی سال ۲۰۲۳، بعد از گذشت یک سال از آغاز جنگ اکراین و روسیه، متا در جهت تغییر استراتژی محتوایی خود، نام گردان آزوف اکراین را از لیست افراد و سازمان های خطرناک خارج کرد. این اقدام متا به معنای تسهیلگری نشر محتوای ممنوعه از جانب نیروهای اوکراینی در آن بازه زمانی بود. گردان آزوف، یک واحد نظامی راست گرای افراطی ذیل گارد ملی اکراین است که تأسیس آن به سال ۲۰۱۴ و بحران کریمه بازمی گردد. دامنه اقدامات مذکور از جانب شرکت متا در بحث جنگ اکراین به حدی گسترده بوده که با واکنش شدید دولت روسیه هم روبرو شده است. به نحوی که رویترز در تاریخ ۱۲ فوریه ۲۰۲۴ از صدور حکم بازداشت غیابی سخنگوی متا از جانب دادگاه این کشور اطلاع داد. بر طبق این گزارش دادگاهی در مسکو طی ماه های ابتدایی سالجاری، دستور بازداشت غیابی سخن گوی شرکت متا، اندی استون را تا تعیین تکلیف اتهامات مطرح شده بر مبنای ارتباط او با تروریسم صادر کرد. وزارت کشور روسیه در اواخر سال ۲۰۲۳ اعلام نموده بود که تحقیقات جنایی در رابطه با استون را شروع کرده است. از همین روی، دادگاه منطقه باسمانی مسکو در تاریخ مذکور اعلام نمود که استون به ترویج و فراخوان عمومی برای فعالیتهای تروریستی، توجیه عمومی، تبلیغ تروریسم و تشویق به اقدامات افراطی ضد کرملین متهم شده است. ممنوعیت رسانه های روسی روز گذشته هم در آخرین اقدام شرکت متا اعلام نمود «راشاتودی»، Rossiya Segodnya و دیگر رسانه های روسی را در پلت فرم های خود می بندد. این شرکت ادعا نمود رسانه های مذکور از تاکتیک های فریبکارانه برای عملیات های نفوذ مخفی آنلاین استفاده می نماید. ممنوعیت مذکور نشان دهنده تشدید اقدامات این غول فناوری آمریکایی ضد رسانه های روسی است، آنهم در صورتی که متا طی سالهای گذشته گام هایی محدود مانند پیشگیری از انتشار آگهی توسط رسانه های مذکور در پلت فرم ها و کاهش گستره پست های آنها انجام داده بود. این شبکه اجتماعی در اطلاعیه ای نوشت: بعد از ملاحظاتی دقیق ما اقدامات اجرایی فعلی ضد رسانه های روسیه را گسترش دادیم. راشا تودی، Rossiya Segodnya و دیگر رسانه های مرتبط حالا به علت دخالت های خارجی در اپ های ما در سراسر دنیا مسدود شده اند. ممنوعیت مذکور طی روزهای آینده در فیسبوک، اینستاگرام، واتس اپ و تردز اجرا می شود. استانداردهای دوگانه و سلیقه ای در تعدیل محتوا مصادیق ذکر شده در این نوشتار کوتاه به وضوح نشان داده است که متا در مدیریت محتواهای انتشار یافته بر بستر پلت فرم هایش از یک استاندارد دوگانه و سلیقه ای پیروی می کند. این شرکت مدعی است که برای حفاظت از جامعه جهانی و پیشگیری از گسترش محتوای نفرت انگیز و خطرناک، به تعدیل محتوا می پردازد؛ اما در عمل، روش اجرای این سیاست ها بشدت وابسته به منافع سیاسی و اقتصادی این شرکت است. متا از یک سو ادعا می کند که پلت فرم هایش را بعنوان فضایی برای ترویج آزادی بیان و دسترسی برابر به اطلاعات مدیریت می کند، اما در عین حال، نگاههای گزینشی و سلیقه ای نشان داده است که این آزادی بیان در واقع برای برخی گروه ها و دیدگاه ها محدود است. در حالیکه انتقادها به سیاست های غرب یا رژیم صهیونیستی با محدودیت های جدی روبه رو می شوند، محتوای حمایت گرایانه از سیاست های خاصی که در جهت منافع کشورهای مذکور و صهیونیست ها است، بدون هیچ گونه مداخله ای انتشار می یابد. زمانی که صدای آزادی در دالان های قدرت گم می شود در نهایت میتوان اظهار داشت که وقتی به تأثیرات و تبعات سیاست های محتوایی متا نگاه می نماییم، باید به این نکته توجه داشته باشیم که این شرکت، با در اختیار داشتن یکی از بزرگ ترین پلت فرم های اجتماعی در جهان، قدرتی فراتر از یک رسانه معمولی دارد. قدرت متا نه تنها در کنترل اطلاعات، بلکه در شکل دهی به واقعیات جهانی نهفته است. اما آیا این قدرت، به درستی و بشکلی منصفانه و برابر اعمال می شود؟ شواهد نشان داده است که پاسخ این سوال تا حد زیادی منفی است. اقدامات متا در محدودسازی و تعدیل محتوای حساس و مهم، بخصوص در زمینه های سیاسی و اجتماعی، نه تنها باعث تضعیف اعتماد کاربران به این پلت فرم ها می شود، بلکه تهدیدی جدی برای دموکراسی و آزادی بیان هم به حساب می آید. به عقیده کارشناسان، آن چه متا انجام می دهد، فراتر از تعدیل محتواست؛ این شرکت به شکلی درحال شکل دادن به روایتهای جهانی است. روایتی که در آن برخی صداها طنین انداز می شوند و برخی دیگر در سایه ها خاموش می مانند. این دیکتاتوری محتوایی نه تنها تهدیدی برای آزادی بیان کاربران است، بلکه در طولانی مدت می تواند به تحریف حقیقت ها و تغییر نگاه جهانیان به موضوعات حساس بین المللی هم منجر شود.
منبع: goopa.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب